Ιστορική προσέγγιση των βοτάνων στην Κρήτη

16-May-2017

Η ιστορία των βοτάνων αρχίζει ταυτόχρονα με την ιστορία του πολιτισμού.
Στην προϊστορική Αίγυπτο πέρα από την χρήση των δικών τους βοτάνων έκαναν και εισαγωγή από άλλες χώρες.

Σε ιερατικούς πάπυρους (1580-1335 π.χ.) αναφέρεται η εισαγωγή αρωματικών φυτών από την πλούσια σε αυτά κρητική γη. Το εμπόριο των βοτάνων φαίνεται ότι αποτελούσε μια από τις βασικές δραστηριότητες των κατοίκων της ανατολικής Μεσογείου.

Από τα Μυκηναϊκά χρόνια 1600 1050 π.χ. μέσα από γραπτές μαρτυρίες πινακίδων των ανακτόρων αγγείων βεβαιώνεται η χρήση και ύπαρξη των βοτάνων.
Η ανασκαφή του 2000 από τους Γιάννη και Έφη Σακελλαράκη στο Μινωικό ανάκτορο, έφερε στο φως πιθάρια γεμάτα με βότανα τα οποία προορίζονταν για εξαγωγή.

Οι θεότητες του αρχαίου κόσμου συνδέθηκαν με τη φύση και τα φυτά. Η Δάφνη ήταν το ιερό φυτό του Απόλλωνα. Η Λεύκη είχε συνδεθεί με τον Δία. Η Ελιά με την Αθηνά. Ο μυθικός Αινείας φερόμενος ως γιος της θεάς Αφροδίτης με Δίκταμο επούλωσε τις πληγές του.

Χαρακτηριστικός είναι ο μύθος της θεάς της βλάστησης της Χλωρίδας ό-που ο Ελμουτ Μπάουμαν στο βιβλίο του «Η Ελληνική Χλωρίδα» στο κεφάλαιο «Μύθος και Λατρεία» περιγράφει τη μυθολογική σύνδεση της φύσης με τους θεούς και τον άνθρωπο:
«Στο έργο της Χλωρίδας βοηθούσαν οι Ώρες, οι κόρες της θεάς Θέμιδος και του Δία και ακόλουθοι του Ήλιου, που προστάτευαν την ανάπτυξη και την ευημερία και με την ιδιότητα αυτή ρύθμιζαν τις εποχές της βλάστησης.
Ο Ζέφυρος που εκπροσωπούσε το δυτικό άνεμο έφερνε την ανοιξιάτικη βροχή τόσο απαραίτητη για τη φύση.
Οι Ωκεανίδες προστάτιδες των νερών είχαν την ευθύνη για την ανάπτυξη των φυτών και φρόντιζαν για το υγρό στοιχείο του Ωκεανού πατέρα όλων των θαλασσών και των ποταμών. Όπου δεν πρόφταναν να πάνε οι νύμφες, ο Ζευς έστελνε στη γη αστραπές και βροντές, βρέχοντας χωράφια και βουνά με τα νερά του Ουρανού. Η θεά της σελήνης η Άρτεμη δρόσιζε τα φυτά με την πάχνη της νύκτας και ο αδελφός της ο Απόλλωνας τα έλουζε με τις τόσο απαραίτητες ηλιακές ακτίνες…».
 

Σήμερα, αιώνες μετά, ο σύγχρονος άνθρωπος συνεχίζει να κάνει χρήση της απίστευτης ποικιλίας των βοτάνων της Κρήτης για τις αρωματικές γεύσεις τους και τις γνωστές φυσικές ιδιότητες τους για μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή μαζί με άγρια χόρτα και φρούτα.

Πρώτος ο πατέρας της ιατρικής επιστήμης ο Ιπποκράτης διαπίστωσε τη σχέση της διατροφής με την υγεία.

«Αν οι άνθρωποι ζούσαν
και τρέφονταν σωστά, δε θα υπήρχαν ασθένειες»
Ιπποκράτης,
περί αρχαίας ιατρικής 3